کنسرت داریوش در استانبول

کنسرت داریوش در استانبول 

داریوش اقبالی‌زاده (زادهٔ ۱۵ بهمن ۱۳۲۹ در تهران) معروف به داریوش، خواننده، بازیگر و فعال اجتماعی ایرانی است، که در سبک موسیقی پاپ و راک فعالیت می‌کند. جنس صدای وی باس است. داریوش عضو سازمان عفو بین‌الملل است.^[۱]

زندگی‌نامه

کودکی و جوانی

دوران کودکی او در میانه، کرج و استان کردستان گذشت.^[۲][۳][۴] پدرش، محمود اقبالی، از ملاکان شهرستان میانه بود. نخستین بار در ۹ سالگی در جشنی در مدرسه‌اش در محله شهرآرا به روی صحنه رفت. او دوران متوسطه را در دبیرستان‌های فارابی، کرج، رازی و دبیرستان آزادگان تهران‌پارس گذراند و در مراسم و همایش‌ها برنامه‌های هنری اجرا می‌کرد.

او در سال ۱۳۴۹ با حسن خیاط‌باشی آشنا شد و همین آشنایی موجب ورود رسمی داریوش به موسیقی حرفه‌ای شد. در همین سال او در ۱۹ سالگی با ترانهٔ به من نگو دوست دارم با آهنگ‌سازی مصطفی جاویدان، به شهرت رسید. نخستین کار مستقل او به نام «نبسته پیمان» با ترانه‌ای از علی گزرسز (رها) و ملودی خودش است.

پیش از انقلاب

داریوش در نظرسنجی مجله جوانان در سال ۱۳۵۶ به عنوان محبوب‌ترین خواننده ایران برگزیده می‌شود.^[۵] داریوش همکاری با شماری از چهره‌های سرشناس موسیقی پاپ ایران مانند منوچهر چشم‌آذر، بابک بیات، فرید زلاند، واروژان، پرویز مقصدی ،بابک افشار، آندرانیک آساطوریان و صادق نوجوکی را نیز در کارنامه خود دارد. ایرج جنتی عطایی، شهیار قنبری، احمد شاملو و اردلان سرفراز نیز از جمله مشهورترین ترانه‌سرایانی هستند که در این دوره با داریوش همکاری داشته‌اند.

زندان

داریوش در دوران پهلوی و به علت خواندن آهنگ‌های سیاسی مانند جنگل، بن‌بست، بوی گندم، علی کنکوری و گل بارون‌زده، چندین بار دستگیر و زندانی شد. نخستین بار او، بنا به گفته پرویز ثابتی، با دستور شاه دستگیر و پس از دستگیری به مدت ۶ ماه در انفرادی نگاه داشته و پس از ۹ ماه حبس آزاد شد.^[۶][۷]او مجموعاً مدت ۲۶ ماه در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی زندانی بود.^{[۸][۹][۱۰]}

پس از انقلاب

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، داریوش که پیش از آن برای معالجهٔ صورت خود (آسیب‌دیده در سوءقصد اسیدپاشی) به لندن سفر کرده بود، دیگر به ایران بازنگشت. وی مانند اغلب خوانندگان پاپ ایرانی، پس از انقلاب ۱۳۵۷ فعالیت خود را در خارج از کشور آغاز نمود. داریوش در وبلاگ شخصی خود، دلیل خروج از ایران را چنین بیان کرده:^[۱۱]

«پس از انقلاب ۱۳۵۷ و به دنبال کشتار، خون‌ریزی و خفقان حاکم بر سرزمینم، مجبور به ترک وطن شدم. از آن زمان تا حال، در سفری بی‌انتها، می‌کوشم در کنار هموطنانم سرود ایرانی آزاد را هم‌صدا شوم.»

او در طول سال‌هایی که بیرون از ایران بوده، همواره از پناه‌جویان ایرانی حمایت کرده‌است و در تظاهرات حمایت از این افراد فعال بوده‌است.^[۱۲] وی همچنین با تشکیل بنیادهایی چون آینه، به حمایت از مبتلایان به اعتیاد برخاسته‌است.^[۱۳]

استفاده از ترانه‌ها و اشعار افرادی نظیر اردلان سرفراز، ایرج جنتی عطایی، شهیار قنبری، سیمین بهبهانی، مینا جلالی، هما میرافشار، زویا زاکاریان و بزرگانی چون مولانا و حافظ شیرازی، پرداختن به موسیقی اجتماعی، خواندن ترانه‌هایی که بار اعتراضی نسبت به وضعیت اجتماعی و سیاسی ایران، از جمله فقر، آزادی و اعتیاد را دارد و نیز برخورداری از صدایی خاص، او را به یکی از پرطرفدارترین و محبوبترین خوانندگان ایرانی تبدیل نموده‌است. یکی از کارهای بزرگ و شاخصی که او در طی مدت همکاری با عبدی یمینی به انجام رساند، بازسازی مجدد برخی از آهنگ‌های دههٔ ۱۳۵۰ بود که با صدای داریوش خوانده شده بود. موسیقی وی در نزد عموم مردم و فعالان اجتماعی در ایران و کشورهای اروپایی و عربی، دارای محبوبیت بی‌شماری است.

اعتیاد

داریوش پس از سال‌ها اعتیاد، در سال ۲۰۰۰ (۷۹–۱۳۷۸) سرانجام تصمیم به ترک اعتیاد گرفت. ترانهٔ معجزه خاموش اشاره‌ای به همین نقطهٔ عطف در زندگی اوست.^[۱] اولین برنامه رسمی داریوش به نام آینه در رادیو AFN بود و در سال ۲۰۰۳ سایت بهبودی را که اولین وبگاه ایرانی برای کمک به معتادان و خانواده‌های آنها بود، راه‌اندازی کرد و سپس با همکاری دو پزشک، بنیادی به نام آینه را تأسیس نمود تا به یاری معتادان برود.^[۱۱] گفته می‌شود از زمان تأسیس این بنیاد تاکنون نزدیک به ۴۰ هزار نفر ترک اعتیاد کرده‌اند.^[۱۴] بعد از رادیو او تصمیم به گسترش کار خود می‌گیرد و برنامه آینه را در تلویزیون‌های ۲۴ ساعته ادامه می‌دهد، او همچنین در همایش‌ها و کنفرانس‌های متعدد ترک اعتیاد، شرکت کرده‌است.

فعالیت اجتماعی

بنیاد آینه

بنیاد آینه، با هدف یاری‌رسانی به معتادان، بیشتر با کمک افرادی که خود زمانی معتاد بوده‌اند، فعالیت می‌کند. این بنیاد به همت داریوش اقبالی، تأسیس شد. این بنیاد یک پایگاه اینترنتی دارد که به بخش‌های مختلف تقسیم شده‌است. در این پایگاه برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی نیز تهیه و پخش می‌شود. علاوه بر این، بنیاد آینه سمینارهای مختلفی را نیز جهت پرداختن به مسائل اعتیاد، معتادان و خانواده‌های آن‌ها برگزار می‌کند.^[۱۵]

بشردوستی

داریوش عضو سازمان عفو بین‌الملل است. وی به جز اهمیت به ترک اعتیاد و رهایی به مسائل اجتماعی، پناه‌جویان ایرانی، گروه‌های جوامع اقلیت و کودکان کار نیز توجه دارد. وی در سال‌های اخیر با کمک دانشجویان کمپین حمایت از این افراد را تأسیس نمود.^[۱۶]